Wirtualna wystawa rzeźby „Alchemia” Aleksandry Kujawskiej

Wirtualna wystawa rzeźby „Alchemia” Aleksandry Kujawskiej inauguruje współpracę Warsaw Marriott Hotel i Galerii Sztuki Współczesnej Limited Edition – Organizatorów tego wydarzenia. Połączenie sił galerii i Warsaw Marriott Ho-tel przy promocji polskiej sztuki jest niezwykle ważnym krokiem dla popularyzacji twórczości artystów. Warsaw Marriott Hotel w ramach mecenatu i dla celów tego projektu udostępnił przestrzenie świeżo odrestaurowanego apartamentu prezydenckiego. To pozwoliło pokazać ekspozycję prac Aleksandry Kujawskiej w nieco innym kontekście. Szklane rzeźby współgrają z wnętrzami apartamentu, meblami, przedmiotami codziennego użytku. Na 260 metrach kwa-dratowych światowego designu, zaprojektowanych przez samego właściciela Warsaw Marriott Hotel, można zobaczyć i sobie wyobrazić, jak obiekty te będą się prezentować w domach kolekcjonerów sztuki.

Udostępnienie apartamentu prezydenckiego jest szczególną okazją do obejrzenia jego wnętrz i wystawy praktycznie z każdego miejsca na ziemi i o każdej porze. Dzięki naszemu part-nerowi, firmie Skan360, stworzyliśmy na potrze-by wystawy wirtualny spacer również dla tych odbiorców, którzy nie mieliby możliwości obejrzenia apartamentu w innych okolicznościach. Demokratyzacja luksusowych wnętrz Warsaw Marriott Hotel, będących poza zasięgiem większości ludzi, jest ważną częścią projektu.

Galeria Limited Edition towarzyszy Aleksandrze Kujawskiej w jej twórczej drodze od 2020 roku. Artystka nie uznaje kompromisów. Jeśli rzeźba nie spełnia jej oczekiwań – niszczy ją. Całe jej życie podporządkowane jest tworzeniu. Ma przy tym rozległą wiedzę z wielu dziedzin, co pozwala jej tworzyć obiekty unikatowe. Tytuł wystawy „Alchemia” jest metaforą, nawiązującą do twórczości artystki. Tak jak alchemicy mieli zamieniać ołów w złoto, tak i Ola zamienia piasek, wapień i sód w szklaną lawę, z której, przy użyciu prymitywnych narzędzi, rzeźbi swoje obiekty. Aby jednak cały proces mógł mieć miejsce, potrzebna jest huta i zgrany zespół wysoko wykwalifikowanych hutników. Ola uwa-ża, że dostęp do huty jest dla niej jako artystki tym samym co tlen. Bez huty Ola nie może tworzyć obiektów hutniczych, a tworzenie jest dla niej życiem. Dlatego dzięki wsparciu partnerów wystawy – Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze i Huty Szkła Gospodarczego Tadeusz Wrześniak Sp. z o.o. – którzy udostępnili ar-tystce swoje piece, specjalistyczne pracownie i zasoby, prezentowane tu obiekty o wysokiej wartości artystycznej mogły powstać. Rola tych instytucji w projekcie jest szczególna.

Nie bez znaczenia są też obiekty powstałe w kultowej Krakowskiej Hucie Szkła – Instytucie Ceramiki i Materiałów Budowlanych – miejscu o blisko stuletniej tradycji, gdzie powstawały obiekty artystyczne zaprojektowane m.in. przez Jerzego Słuczana-Orkusza – jednego z pionierów projektowania szkła w Polsce.

W projekcie uczestniczą również znakomici patroni medialni: wysokieobcasy.pl, artinfo.pl,

Format,­ design.doc, Szkło i Ceramika, Galeria Sztuki Nowy Warzywniak, Wspólnota Gdańska. Dzięki nim wystawa będzie szeroko komuniko-wana i dotrze do szerokiego grona odbiorców. Bez odbiorcy bowiem wystawa nie ma sensu.

Wirtualna wystawa potrwa od 6 czerwca do 30 września 2023 r. Będzie ją można oglądać na stronie galerii: www.limitededition.pl.

Aleksandra Kujawska

jest cenioną rzeźbiarką i projektantką, specjalizującą się w szkle artystycznym. Urodziła się i dorastała w Polsce. Ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Jeleniej Górze – Cieplicach o profilu szkło artystyczne w pracowni Władysława Czyszczonia. Absolwentka studiów magisterskich, podyplomowych i doktoranckich Katedry Szkła, Wydziału Ceramiki i Szkła Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu. Magisterium obroniła w pracowni Szkła użytkowego pod kierunkiem profesora Kazimierza Pawlaka. Później podjęła studia podyplomowe: Szkło w architekturze – specjalizacja witraż pod opieką profesora Ryszarda Więckowskiego. Następnie ukończyła Międzywydziałowe Studia Doktoranckie Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu. Obecnie artystka przygotowuje się do obrony pracy doktorskiej.

Aleksandra Kujawska od lat uczestniczy w wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych na arenie międzynarodowej. Jej prace były prezentowane w renomowanych galeriach i na wystawach w Paryżu, Londynie, Mediolanie, Luxemburgu, Wenecji, Sofii, Dreźnie, Warszawie, Krakowie, we Wrocławiu, w Łodzi, Gdyni i Poznaniu. Jej twórczość została doceniona przez jurorów i zdobyła wiele nagród, takich jak pierwsze miejsce w Międzynarodowym Konkursie Sztuki Szkła „Szklana Improwizacja”, pierwsze miejsce w kategorii „wizje” konkursu „Diament Meblarstwa” oraz wyróżnienia „Must Have” na Łódź Design Festival w latach 2020, 2021 oraz 2023. Jej prace zostały również wyróżnione w konkursach, takich jak kultowy „Dobry Wzór 2021” Instytutu Wzornictwa Przemy-słowego, pierwsze miejsce w kategorii „rzemiosło” i wyróżnienie specjalne w konkursie „Design Educated 2021” w Niemczech.

Prace Aleksandry Kujawskiej znajdują się w zbiorach renomowanych instytucji, takich jak Muzeum Karkonoskie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu oraz Galeria Wzornictwa Polskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie. Jej talent i zaangażowanie w sztukę szkła zostały docenione przez przyznanie jej stypendiów i dotacji, m.in. Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytutu Adama Mickiewicza w Warszawie, Urban Glass w Nowym Jorku oraz Pilchuck Glass School w USA.

Aleksandra Kujawska nie tylko tworzy unikalne dzieła sztuki, lecz także angażuje się w działalność kuratorską, organizując wystawy. Jest też autorką publikacji poświęconych sztuce szkła. Od 2020 r. współpracuje z galerią Limited Edition, która promuje jej twórczość.

NAJWAŻNIEJSZE NAGRODY

• „Diament Meblarstwa 2018”, I miejsce w kategorii „Wizje”, 2018 r. Warszawa
• „Must Have 2020”, finalistka konkursu, Łódź Design Festival, Łódź
• „Dobry wzór 2021”, finalistka, I miejsce w kategorii „Rzemiosło”, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Warszawa
• „Must Have 2021”, finalistka konkursu, Łódź Design Festival, Łódź
• „Design Educated 2021”, międzynarodowy konkurs, wyróżnienie honorowe, Niemcy
• „Must Have 2023”, finalistka konkursu, I miejsce w kategorii „Rzemiosło”, Łódź Design Festival, Łódź

STYPENDIA I DOTACJE

Instytut Adama Mickiewicza, Warszawa, Polska, 2015 r.; Urban Glass, Nowy Jork, USA, 2019 r.; Pilchuck Glass School, Seattle, USA, 2020 r.; Ministerstwo Kultury i Sztuki i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa, Polska, 2021 r.; Ministerstwo Kultury i Sztuki i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa, Polska, 2023 r.

WYBRANE WYSTAWY INDYWIDUALNE

Polska:

2019 – Schoolgirl. Backhome. Karkonoskie Muzeum, Jelenia Góra

2017 – Dipping, Wawa Design Festival, Warszawa

2016 – IN YOUR ROOM, Glass and Ceramics Institute, Kraków

2016 – Botanicum, Nature Museum, Jelenia Góra

2016 – Wawa Design Festival, Glass Garden, Warszawa

Zagranica:

2015 – Tent London, Londyn, Wielka Brytania

WYBRANE WYSTAWY ZBIOROWE ZAGRANICĄ

2022 – The Venice Glass Weeks, Glass_on. Have we ever dreamt about it? Wenecja, Włochy

2021 – Glass Biennale, Sofia, Bułgaria

2021 – The Venice Glass Week, Glass_on. Lets meet inbetter times., Wenecja, Włochy

2021 – European Glass Festival, Asselnborn, Luxemburg

2017 – Polish designers, Tent London, Londyn, Wielka Brytania

2017 – der die das, Schloss Konigshain, Niemcy

2017 – La carte et le territoire, La Galerie du Crous de Paris, Paryż, Francja

2016 – Eurocuccina, Polish design, Mediolan, Włochy

2015 – Tent London, Londyn, Wielka Brytania

2015 – EXPO 2015, Mediolan, Włochy

WYBRANE WYSTAWY ZBIOROWE W POLSCE

2023 – Polish Review, Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu

2023 – Zobacz szkło, Vivid Gallery, European Glass Festival, Wrocław

2022 – TopTen of Polish Design, Galeria Vzory, Poznań

2022 – Limited Edition, 10/10”, Łazienki Królewskie – Stara Oranżeria, Warszawa

2021 – Wystawa „Dobry Wzór”, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Warszawa

2021 – Must Have 2021, Sculptures TOYS, Łódź Design Festival, Łódź

2021 – Asymetria, Sztuka na miejscu, Wrocław

2021 – The best polish designers, Elle Decoration, Elektrociepłownia, Warszawa

2020 – Sense, Glass and Ceramics Institute, Kraków

2020 – Must Have 2020, Kieliszki Księżycowe, Łódź Design Festival

2019 – Elements, Nanazenit, Warszawa

2018 – Mixtury kultury, Browar, Wrocław

2018 – Z natury rzeczy, Warsaw Home, Poland Design Festival, Warszawa

2017 – Galeria Wzornictwa, Muzeum Narodowe w Warszawie

2017 – Odwaga, Warsaw Home, Warszawa

2016 – Botanicum, Muzeum Przyrodnicze, Jelenia Góra

2016 – Wawa Design Festival, Glass Garden, Warszawa

2016 – EcoMade 2016, Akademia Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego, Łódź

2016 – Poziom najwyższy, Muzeum Narodowe we Wrocławiu

2016 – Gdynia Design Days, Dobrze zaprojektowane, Gdynia

2016 – Wawa Design Festival, Glass Class, Warszawa

2016 – Wroclove Design Festival, Process, Wrocław

2016 – Retrospections, Łódź Design Festival, Łódź

2015 – Proces I zmiana, Institute of Design, Kielce

WIESŁAWA WIDERYŃSKA

Historyk sztuki, dyplomowany kurator w zakresie sztuki współczesnej, autorka tekstów krytycznych o sztuce, jak również organizatorka wielu wystaw stałych i czasowych

Szkło towarzyszy człowiekowi od bardzo dawna. Przez lata spełniało różne funkcje, od magicznych po utylitarne. Proces powstawania obiektu ze szkła ma w sobie pewną mistykę. W technologii wyrobu przedmiotów szklanych umieszczona jest tajemnica, która zawarta jest w pytaniu: jak z substancji bez formy własnej, płonącej lawy, złożonej głównie z piasku, kwarcu, sody i wapienia powstają niezwykłej urody przedmioty? Szkło z jednej strony ze względu na kruchość i sztywność zaliczane jest do ciał stałych, jednak struktura kwalifikuje je do cieczy. Z tego też powodu transmutacja szkła ma znamiona czarów. To prawdziwa alchemia. Aby pracować z tak wymagającym materiałem, artyści tworzący w tym medium, obok kreatywności wyczucia formy, myślenia w 3D z uwzględnieniem rozmaitych właściwości optycznych szkła, w tym przenikania się koloru, muszą posiadać rozległą wiedzę z różnych dziedzin, technologii szkła, chemii, obsługi specjalistycznych urządzeń i maszyn. Tylko takie holistyczne podejście w projektowaniu szkła daje gwarancje powstania czegoś wyjątkowego, unikatowego, mającego cechy dzieła sztuki.

W naszym codziennym życiu świat szkła, który najlepiej znamy, zawiera w sobie obok funkcji estetycznej głównie funkcję użytkową. Mówiąc o długiej tradycji polskiego szkła, nie sposób pominąć minionej epoki, która dała nam doceniane obecnie na rynku sztuki przedmioty szklane o funkcji głównie użytkowej. Ale też wśród projektantów epoki PRL, jak m.in. Wszewłod Sarnecki, Eryka i Jan Drostowie, Bogdan Kupczyk, Kazimierz Krawczyk, Czesław Zuber, Zbigniew Horbowy, Jerzy Słuczan Orkusz, Marian Gołogórski, Zofia Pasek, Regina i Aleksander Puchałowie, Wiesław Sawczuk, Barbara Urbańska-Miszczyk, Maria Słaboń i wielu innych, mamy przykłady twórczości odbiegającej formą i przeznaczeniem od tradycji, jaka wówczas przypisywana była przedmiotom ze szkła. Wymienić można na przykład choćby rzeźby prekursora abstrakcyjnej rzeźby ze szkła Henryka Albina Tomaszewskiego oraz Ludwika Kiczurę, Władysława Czyszczonia, Ireneusza Kizińskiego oraz nadal tworzącego krakowskiego mistrza Mariana Gołogórskiego.

Aleksandra Kujawska obecnie kontynuuje drogę twórczą swoich poprzedników, w pracy odnosząc się do tradycji, którą interpretuje na nowo. Realizując własną potrzebę twórczości, powołuje do życia unikatowe szklane dzieła tradycyjnymi technikami hutniczymi. Szklana rzeźba w zależności od techniki powstaje od kilku dni do kilku miesięcy. Praca artystki polega obok projektowania na nadawaniu szklanej nieokiełznanej substancji kształtów przy zastosowaniu wielu różnych technik szklarskich, np. z wykorzystaniem drewnianych form, jak i bez formy hutniczej, technikami tzw. z ręki, czyli kształtowanymi na gorąco bez użycia formy, za pomocą narzędzi hutniczych. Inne techniki, jak piecowe, polegają na wytapianiu rzeźb w kwarcowych jednorazowych formach wykonanych z modelu 1:1 w glinie, a następnie są obrabiane w tzw. technikach zimnych, czyli na szlifierni, za pomocą maszyn. Kolejna technika piecowa stosowana w pracy ze szkłem to slumping, czyli wykorzystanie do kształtowania szkła grawitacji, czy patte de verre, czyli formowanie obiektu wytopem zmielonego szkła w usypywanej ręcznie z piasku formie. W pracy nad rzeźbą artystka posługuje się narzędziami i przyrządami hutniczymi lub przystosowanymi przez nią do pracy w hucie, np. widły, dodając do tego swoje doświadczenie, nieustającą chęć eksperymentowania, wyobraźnię i niezbędny w tym przypadku talent artystyczny. Wszystko to sprawia, że z gorącej, nieokiełznanej, emitującej światło i żar szklanej lawy o temperaturze 1200 stopni powstają szklane dzieła.

Tworząc i równocześnie pisząc teksty o szkle i jego twórcach, Aleksandra Kujawska walczy z powodzeniem o miejsce przedmiotów wykonanych z tego bardzo wymagającego i szlachetnego materiału, jakim jest szkło, w świecie sztuki wysokiej. Jej wizjonerskie realizacje ze szkła, poparte rzetelnym warsztatem, zachwycają formą, kolorem i fakturą. Szkło to materiał, w którym poprawki są niemożliwe, wszystkie kroki w etapach realizacji muszą być precyzyjnie zaplanowane i wykonane. Jak zwykł mawiać mentor, mistrz i przyjaciel prof. Zbigniew Horbowy: „Szkło jest dla ludzi zdecydowanych”.

W rzeźbach szklanych Aleksandry Kujawskiej zawarta jest intencja artysty i wrażliwość odbiorcy. W swej twórczości artystka skupia się na pierwotnych potrzebach kontaktu dzisiejszej jednostki z naturą i wspólnotą. Zajmuje się obszarami dotyczącymi pragnień oraz emocji człowieka związanych z utratą tych więzi i potrzebą ich odzyskania. Jej celem jest uświadomienie współczesnemu człowiekowi, że stanowi nieodłączną część przyrody, z którą utracił kontakt i zapomniał o jej istnieniu. Zdecydowanie nie poucza, raczej skupia się na samoświadomości oraz towarzyszącej jej emocji, potrzebie, tęsknocie i lęku. W swojej twórczości pragnie opisywać te aspekty.

W poszukiwaniach twórczych Aleksandra Kujawska przedkłada eksperymenty z kolorem i kształtem ponad zdobienia, chyba że wynikają one z natury rzeczy, których używa jako formy. Bliski jej emocjom jest także witraż, z którego artystka uzyskała specjalizację na podyplomowych studiach „Szkło w architekturze". Ale to, co jest jej najbliższe, zawarte jest w 3D, czyli rzeźba, myślenie formą.

Na wystawie „Alchemia” zostały zaprezentowane rzeźby wykonane w kilku technikach szklarskich: piecowych i hutniczych (z użyciem drewnianych form oraz form składanych jednorazowo z gałęzi, kory drzew, odpadów oraz techniką „z ręki” bez użycia formy).

To bardzo odmienne techniki, wymagające innych umiejętności pracy ze szkłem. Pierwsza – piecowa – wymaga ogromnej cierpliwości ze względu na długi proces powstawania dzieła. Artystka posługuje się nią sama od początku do końca, skupiając się w ciszy i samotności nad pracą. Druga technika – hutnicza – wymaga zgrania zespołu hutniczego, perfekcyjnego działania w zespole współpracujących z artystką hutników z plastyczną, kapryśną, płynną materią, gdzie liczą się szybkość i precyzyjne czynności.

Rzeźby szklane wykonane przez Aleksandrę Kujawską znajdują się w kolekcjach muzealnych i prywatnych w Polsce i poza jej granicami.

IWONA ŁAWECKA-MARCZEWSKA

Redaktor naczelna i twórczyni design.doc. Wieloletnia redaktor naczelna „Dobrego Wnętrza”, kuratorka, ekspertka i jurorka konkursów wzornictwa. Autorka publikacji z obszaru wzornictwa i sztuki

Aleksandra Kujawska kocha szkło. Z wzajemnością. Jak mało kto, czuje je i rozumie. Początki tej wyjątkowej relacji sięgają dzieciństwa, gdy jako kilkulatka zbierała z ulicy szkiełka zachwycona ich barwą i materią. Dzięki dziecięcym skarbom przenosiła się w marzeniach do, jak mówi, „lepszych, magicznych światów”. Dziś prace artystki zabierają odbiorców w podróż w głąb jej wyobraźni, która znajduje wyraz w pięknych światłoczułych formach i kolorach.

– Kiedy w hucie spoglądam w żar szklanej lawy, mam za każdym razem metafizyczne wręcz odczucie, że obcuję z żywą materią. Szkło w płynnej postaci promieniuje, świeci, żyje. Jego uroda i magia zmienności stanu skupienia są niebywałe. Od drobiny kwarcowego piasku, poprzez fazę płynną, do dowolnej formy stałej nadanej ludzką ręką. W stałym stanie skupienia przezroczyste lub opakowe. Dzięki własnościom optycznym odbijające swoje wewnętrzne światy w nieskończoność. Kruche i delikatne. Mocne i wytrzymałe. Pełne kontrastów i sprzeczności. Fascynujące – barwnie opowiada o szkle Aleksandra Kujawska. Każda wizyta w hucie, gdy nadzoruje proces, uczestniczy w powstawaniu szkieł, to dla artystki wydarzenie – wielkie święto. Spełnienie, które maluje się na jej twarzy, gdy tworzy, z niczym nie da się porównać. Gdy zaczyna opowiadać o pracy w hucie, od razu się uśmiecha. W podróżach między hutniczymi miastami, wrocławską ASP, z którą jest związana, a ukochaną Gdynią, gdzie obecnie mieszka, towarzyszy jej córka Helena, która, jak mówi artystka, „podąża szklaną drogą wraz ze mną”. Obydwie są wegetariankami. Kochają i szanują zwierzęta, o których prawa walczą.

Świat przyrody jest Aleksandrze Kujawskiej bardzo bliski, co znajduje wyraz w jej dziełach. Artystkę zajmuje relacja człowieka z naturą. Próbuje dociec, dlaczego człowiek się od niej oddala, a jednocześnie za nią tęskni. Jej prace mają głęboko humanistyczny wydźwięk. Wyrażają silne emocje i równie mocno oddziałują na odbiorcę. Zadają pytania, nie dając jednoznacznych odpowiedzi, skłaniają do refleksji o kondycji ludzkiej, wartościach, prawdzie. Autorka odwołuje się w nich do literatury, historii sztuki, mitologii. Wiele prac ma podłoże osobiste. Jest twórczynią bardzo wszechstronną, stosującą różne techniki.

Artystka ma ogromny szacunek dla wielkich postaci, które napotkała na swojej twórczej drodze, jak: Władysława Czyszczonia, Zbigniewa Horbowego, Krystyny Cybińskiej, Małgorzaty Dajewskiej, Wszewłoda Sarneckiego, Bogdana Kupczyka, Eryki i Jana Drostów, Mariana Gołogórskiego. Wiele z nich stało się bohaterami publikowanych przez nią artykułów, z niektórymi łączy ją relacja nie tylko mistrz uczeń, lecz także przyjacielska. Aleksandra Kujawska udziela się w środowisku artystów szkła. Jest kuratorką

wystaw, zasiada w jury konkursów, uczestniczy w panelach dyskusyjnych, prowadzi warsztaty. Jest laureatką prestiżowych nagród, m.in. Dobry Wzór, must have!, Design Educated, oraz beneficjentką stypendiów i dotacji, m.in. Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytutu Adama Mickiewicza, Urban Glass NYC/ USA, Pilchuck Glass School/USA. Jej dzieła prezentowane były na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą, m.in. w Londynie, Paryżu, Wenecji i Mediolanie.